Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Thị trường bất động sản không thể phát triển nếu thiếu minh bạch và dung dưỡng đầu cơ

Ngày 23/5/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 256/TB-VPCP, công bố kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về tình hình thị trường bất động sản. Trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi, bất động sản được xác định là một trong những trụ cột quan trọng, nhưng đồng thời cũng là lĩnh vực tồn tại nhiều nghịch lý cần tháo gỡ.

Sau chu kỳ khủng hoảng, thị trường đang xuất hiện các dấu hiệu phục hồi, nhưng sự phục hồi ấy chưa thật sự lành mạnh. Nguồn cung vẫn thiếu hụt, nhất là ở phân khúc nhà ở xã hội và trung cấp – nơi đáng lẽ cần được ưu tiên. Giá nhà tại các đô thị lớn vẫn neo ở mức cao, vượt xa thu nhập trung bình của đại đa số người dân. Tình trạng đầu cơ, giữ đất chờ thời, thổi giá dự án chưa sử dụng vẫn tiếp tục bào mòn niềm tin thị trường.

Theo chỉ đạo từ Phó Thủ tướng, gốc rễ của vấn đề không nằm ở thị trường mà nằm ở thể chế: sự chồng chéo giữa các luật; độ trễ trong sửa đổi chính sách; sự cồng kềnh trong quy trình phê duyệt quy hoạch, cấp phép, định giá đất. Hạ tầng pháp lý chưa được số hóa, thông tin giao dịch bất động sản thiếu minh bạch, dẫn đến sự thiếu kiểm soát của Nhà nước và rủi ro cao cho người dân.

Trong số các giải pháp đưa ra, Phó Thủ tướng yêu cầu khẩn trương rà soát toàn bộ quy trình triển khai dự án bất động sản, hướng đến việc rút gọn, tích hợp và minh bạch hóa thủ tục. Bộ Xây dựng sẽ chủ trì xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về thị trường – bao gồm giá cả, lượng giao dịch, cung – cầu thực tế – nhằm tạo nền tảng điều tiết chủ động, thay vì chỉ phản ứng bị động trước biến động.

Một điểm nhấn mạnh khác là mở rộng các tiêu chí tiếp cận nhà ở xã hội, không chỉ theo hình thức mua đứt mà cả thuê, thuê mua, đồng thời đảm bảo chất lượng, tiện ích và hạ tầng. Đây là bước đi cần thiết để dịch chuyển thị trường từ hướng “tích lũy tài sản” sang “giải quyết nhu cầu ở thực”.

Đáng chú ý, Phó Thủ tướng đề cập đến việc nghiên cứu cơ chế đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, những trường hợp “ôm đất chờ thời” mà không đưa vào sử dụng. Mục tiêu là chấm dứt tình trạng đầu cơ tài nguyên đất đai, gây méo mó thị trường. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất từng thửa cũng được thúc đẩy nhằm minh bạch hóa đền bù, tính thuế, và nâng cao hiệu quả quản lý.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, nhiệm vụ được giao là rà soát nợ xấu liên quan bất động sản, đảm bảo an toàn hệ thống tài chính, đồng thời nghiên cứu mở rộng đối tượng vay ưu đãi, nhất là cho người dân và doanh nghiệp nhỏ trong lĩnh vực nhà ở xã hội.

Thông điệp xuyên suốt trong chỉ đạo của Phó Thủ tướng là: bất động sản không thể tiếp tục là “bãi đáp” của đầu cơ. Cần một cuộc thanh lọc thể chế toàn diện – nơi luật pháp là nền móng, dữ liệu là công cụ và trách nhiệm là hành động. Chỉ khi gỡ được điểm nghẽn thể chế, nâng cao trách nhiệm quản lý và tái thiết niềm tin, thị trường mới có thể phát triển đúng hướng – trở thành động lực phục hồi kinh tế, chứ không là nơi trú ẩn cho dòng tiền méo mó.