Những điểm mới trong chính sách đất đai theo Nghị định 226/2025/NĐ-CP

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 226/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, sửa đổi, bổ sung một số quy định quan trọng liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, ghi nợ tiền sử dụng đất và thủ tục về quy hoạch, đấu giá đất đai.

Một điểm mới đáng chú ý là Nghị định bổ sung Điều 14a vào Nghị định số 88/2024/NĐ-CP, quy định chi tiết việc bồi thường cây trồng, vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, với cây lâu năm cho thu hoạch nhiều lần nhưng không xác định được sản lượng còn lại, mức bồi thường được tính theo giá trị thiệt hại thực tế. Trường hợp địa phương chưa có quy trình sản xuất cây trồng, vật nuôi do cơ quan có thẩm quyền ban hành thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được căn cứ thực tiễn để quyết định đơn giá bồi thường.

Liên quan đến ghi nợ tiền sử dụng đất, Nghị định 226/2025/NĐ-CP sửa đổi điểm a và điểm c khoản 11 Điều 18 Nghị định số 101/2024/NĐ-CP. Theo đó, cá nhân, hộ gia đình được ghi nợ tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu. Thời hạn ghi nợ kéo dài đến trước khi thực hiện các quyền chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; riêng trường hợp thừa kế hoặc tặng cho mà người nhận thuộc hộ nghèo, cận nghèo vẫn được tiếp tục ghi nợ. Quy định này được áp dụng trong giai đoạn từ ngày 1/8/2024 đến hết ngày 31/7/2029.

Đáng chú ý, Nghị định 226/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi quy định về điều kiện đối với tổ chức tư vấn lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp xã. Tổ chức tư vấn phải có đội ngũ chuyên gia đủ năng lực, kinh nghiệm, đáp ứng yêu cầu đã từng tham gia hoặc chủ trì lập quy hoạch, kế hoạch cùng cấp hoặc cao hơn. Việc lựa chọn đơn vị tư vấn được thực hiện theo quy định pháp luật về đấu thầu, đặt hàng dịch vụ công.

Trong lĩnh vực thủ tục đất đai, Nghị định bổ sung quy định về chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ và đất rừng sản xuất sang mục đích khác. Theo đó, UBND cấp xã tổng hợp nhu cầu, trình UBND cấp tỉnh phê duyệt danh mục dự án phải chuyển mục đích sử dụng đất. Với trường hợp không phải lập dự án đầu tư theo quy định pháp luật về đầu tư, thủ tục này không bắt buộc thực hiện.

Về đấu giá đất, Nghị định sửa đổi khoản 4 Điều 55 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, theo đó hồ sơ đấu giá quyền sử dụng đất sẽ do cơ quan quản lý đất đai cấp xã hoặc cấp tỉnh thẩm định, trình Chủ tịch UBND cùng cấp phê duyệt, tùy theo thẩm quyền giao đất, cho thuê đất.

Nghị định số 226/2025/NĐ-CP đồng thời bãi bỏ hiệu lực của Nghị định số 96/2019/NĐ-CP về khung giá đất và Nghị định số 26/2021/NĐ-CP về chính sách thí điểm quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp kinh tế.