Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc chính thức trở thành Di sản văn hóa thế giới

Tối 17/8/2025, tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm (Khu di tích và danh thắng Yên Tử, Quảng Ninh), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Lễ công bố giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản văn hóa thế giới Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc, gắn với chương trình nghệ thuật đặc biệt “Thanh âm Yên Tử – Di sản ngàn đời”.

Ngày 12/7/2025, tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) tổ chức tại Pháp, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc thuộc Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng đã được công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Đây là Di sản thế giới thứ 9 của Việt Nam và là Di sản liên tỉnh thứ 2, sau Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sau 11 năm kể từ khi Quần thể Tràng An được công nhận Di sản thế giới, Việt Nam tiếp tục vinh dự có thêm một di sản mới. Hồ sơ Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là hồ sơ di sản chuỗi đầu tiên của Việt Nam, liên kết nhiều địa phương, trải qua quá trình xây dựng kéo dài, gian nan, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19. Thành công này thể hiện sự đồng lòng, quyết tâm cao, sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương, các bộ, ngành, địa phương và sự ủng hộ của nhân dân.

Thủ tướng biểu dương nỗ lực bền bỉ của Quảng Ninh – địa phương chủ trì, cùng với Bắc Ninh, Hải Phòng, các cơ quan ngoại giao, UNESCO Việt Nam và đội ngũ chuyên gia trong và ngoài nước. Ông xúc động nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, khẳng định Đảng và Nhà nước luôn coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển.

Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản, Thủ tướng giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các địa phương tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: hoàn thiện khung pháp lý bảo vệ di sản; xác định rõ trách nhiệm quản lý; xây dựng kế hoạch quản lý gắn với phòng ngừa rủi ro; kết nối bảo tồn với phát triển du lịch bền vững; và đẩy mạnh quảng bá để mỗi người dân trở thành “đại sứ văn hóa”.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc UNESCO công nhận Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là di sản thế giới đã góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa Việt Nam, khẳng định sức mạnh mềm, nội lực văn hóa và là động lực đột phá cho sự phát triển đất nước.

Thay mặt các địa phương, ông Phạm Đức Ấn – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cam kết Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng sẽ phối hợp chặt chẽ, triển khai kế hoạch quản lý di sản theo đúng quy định pháp luật và Công ước của UNESCO. Việc bảo tồn sẽ đi đôi với phát huy, biến giá trị truyền thống thành nguồn lực nội sinh, đóng góp cho xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, gắn với phát triển bền vững.

Di sản văn hóa thế giới Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là chuỗi di tích trải dài trên địa bàn Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, gắn liền với sự ra đời và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm – dòng Thiền thuần Việt do Trần Nhân Tông sáng lập. Đây là trung tâm Phật giáo lớn, nơi lưu giữ nhiều công trình kiến trúc cổ kính, văn bia, mộc bản, tuyến hành hương và không gian tâm linh độc đáo, phản ánh đầy đủ các giai đoạn phát triển của Thiền phái Trúc Lâm.

Di sản là minh chứng cho sự kết hợp giữa nhà nước, tôn giáo và nhân dân trong việc hình thành bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Cảnh quan linh thiêng nơi đây được tạo dựng trong mối giao hòa với thiên nhiên, nuôi dưỡng các giá trị hòa bình, khoan dung, nhân ái. Đồng thời, Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc cũng là trung tâm tôn giáo có sức cuốn hút lớn, điểm đến hành hương và du lịch văn hóa quan trọng, truyền cảm hứng cho cộng đồng trong nước và quốc tế.

Để được UNESCO công nhận, Quảng Ninh cùng các địa phương đã chuẩn bị hồ sơ trong hơn 10 năm, tổ chức nhiều hội thảo trong nước và quốc tế, nghiên cứu, diễn giải và thẩm định chặt chẽ. Việc được vinh danh lần này không chỉ là niềm tự hào của người dân ba địa phương mà còn là của cả dân tộc Việt Nam, khẳng định sức sống trường tồn của nền văn hiến và mở ra cơ hội phát triển mới gắn với bảo tồn bền vững.