Theo định hướng xây dựng nền hành chính phục vụ, công tác tổ chức và thực hiện thủ tục hành chính tại các địa phương ngày càng được chú trọng đổi mới theo hướng hiện đại, công khai và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm. Đà Nẵng – một trong những địa phương đi đầu trong cải cách hành chính – tiếp tục đặt ra yêu cầu cao trong việc triển khai các thủ tục gắn với nhiệm vụ đặc thù của ngành Thanh tra, đảm bảo tính thống nhất nhưng vẫn linh hoạt theo đặc thù công việc.
Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có văn bản trả lời đề nghị của Thanh tra thành phố Đà Nẵng về việc tổ chức thực hiện các thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công. Cơ quan này khẳng định rõ cơ sở pháp lý và đưa ra hướng dẫn cụ thể, giúp địa phương vừa thực hiện đúng quy định chung, vừa phù hợp với đặc thù của hoạt động thanh tra.
Khoản 3, Điều 14 Nghị định số 118/2025/NĐ-CP ngày 9/6/2025 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa, một cửa liên thông” nêu rõ: “Căn cứ vào đặc thù và yêu cầu quản lý theo từng lĩnh vực, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể quyết định các thủ tục hành chính không thực hiện tiếp nhận hồ sơ trực tiếp tại Bộ phận Một cửa… nhưng phải bảo đảm việc theo dõi, xử lý, trả kết quả theo đúng quy trình chung.”
Quy định này cho thấy pháp luật đã tạo “độ mở” cần thiết cho các lĩnh vực có tính chất đặc thù như thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng và tiêu cực. Mục tiêu là vừa duy trì sự thống nhất toàn hệ thống, vừa cho phép linh hoạt trong những trường hợp cần bảo mật hoặc có yếu tố nhạy cảm.
Trong văn bản trả lời, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh: nếu cần thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo hay phòng chống tham nhũng tại trụ sở cơ quan, thì Thanh tra thành phố phải báo cáo Chủ tịch UBND cùng cấp xem xét, quyết định. Điều này thể hiện sự phân cấp có kiểm soát – đảm bảo quyền chủ động cho địa phương nhưng vẫn giữ nguyên tắc thống nhất quản lý nhà nước.
Việc đặt thẩm quyền quyết định cho Chủ tịch UBND thành phố không chỉ giúp bảo đảm tính linh hoạt, mà còn giữ vai trò kiểm soát chặt chẽ, tránh tình trạng mỗi đơn vị áp dụng khác nhau gây thiếu đồng bộ. Đặc biệt, dù được phép thực hiện thủ tục tại trụ sở cơ quan, các khâu tiếp nhận, xử lý, trả kết quả vẫn phải công khai, minh bạch và tuân thủ đúng chuẩn mực hành chính công.
Trên thực tế, Trung tâm Phục vụ hành chính công Đà Nẵng đã phát huy hiệu quả trong việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ cho người dân và doanh nghiệp. Hệ thống dịch vụ công trực tuyến giúp rút ngắn thời gian xử lý, minh bạch quy trình và nâng cao chỉ số hài lòng của người dân – góp phần giúp Đà Nẵng duy trì vị thế dẫn đầu cả nước về chỉ số cải cách hành chính (PAR Index).
Từ hướng dẫn của TTCP, Đà Nẵng có thể triển khai đồng thời hai nhóm nhiệm vụ trọng tâm: rà soát và phân loại toàn bộ thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Thanh tra thành phố, xác định rõ thủ tục nào có thể tiếp nhận tại Trung tâm Hành chính công, thủ tục nào cần thực hiện tại trụ sở cơ quan; đồng thời chuẩn hóa quy trình và ứng dụng công nghệ thông tin, bảo đảm dù thực hiện ở đâu, người dân và tổ chức vẫn được phục vụ với chất lượng, tính minh bạch và sự thuận tiện tương đương.
Trong dài hạn, việc kết nối dữ liệu và số hóa hồ sơ giữa Trung tâm Hành chính công với hệ thống nội bộ của Thanh tra thành phố sẽ là bước tiến quan trọng, góp phần giảm tải thủ tục, nâng cao hiệu quả quản lý và tăng cường tính công khai, minh bạch.
Thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thanh tra cần tuân thủ nguyên tắc chung của nền hành chính phục vụ, song phải được vận dụng linh hoạt, phù hợp với đặc thù ngành. Đây chính là cơ sở để vừa bảo đảm tính thống nhất trong quản lý nhà nước, vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, hướng đến nền hành chính công khai, minh bạch và phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.
