Ở tuổi dậy thì, hầu hết bé trai đều trải qua giai đoạn cơ thể thay đổi rõ rệt: chiều cao tăng nhanh, giọng nói trầm hơn, cơ bắp phát triển và bắt đầu xuất hiện những đặc điểm giới tính nam. Tuy nhiên, với nam giới bị suy sinh dục do suy tuyến yên, quá trình dậy thì có thể không bao giờ diễn ra, khiến cơ thể như“đóng băng” ở tuổi niên thiếu.

Mối nguy hiểm của bệnh suy tuyến yên

Anh Nguyễn Văn Dũng (hay còn gọi là Mao Đệ) là một trong số các bệnh nhân điển hình mắc phải căn bệnh suy tuyến yên mà bác sĩ Nguyễn Bá Hưng, chuyên gia Nam học, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, đã từng điều trị.

Lần đầu tiên đến khám tại Vinmec, anh Dũng (23 tuổi) chỉ cao1m20, cơ thể như đứa trẻ 7 tuổi. Năm 17 tuổi, anh từng đi khámtại một bệnh viện với mong muốn cải thiện chiều cao. Song, việc phát hiện muộn và chi phí điều trị vượt khả năng khiến ước mơ trở thành người đàn ông thực thụ vẫn còn dang dở.

Bệnh nhân Dũng được kiểm tra chiều cao

Tại Vinmec, anh được điều trị bằng liệu pháp hormone thay thế, kết hợp chế độ dinh dưỡng và luyện tập được thiết kế riêng. Sau 3-6 tháng, cơ thể bệnh nhân thay đổi rõ rệt: chiều cao tăng, da hồng hào, cơ bắp phát triển, giọng nói trầm hơn.

Hai năm sau, chiều cao của Dũng tăng thêm 20 cm, đạt 1m40, vóc dáng thay đổi đến mức nhiều người quen trước đó khôngcòn nhận ra. Hiện, anh tiếp tục điều trị với phác đồ cá thể hóa đểtiếp tục tăng chiều cao tối ưu.

Theo bác sĩ Nguyễn Bá Hưng, tuyến yên (còn gọi là tuyến não thùy) nằm ở nền sọ, có kích thước chỉ bằng hạt đậu, nhưng lại giữ vai trò như “bộ điều phối trung tâm” cho hệ nội tiết.

Tuyến yên tiết ra nhiều hormone quan trọng, điều khiển hoạt động của tuyến giáp, tuyến thượng thận và đặc biệt là tuyến sinh dục – nơi sản xuất hormone testosterone và tinh trùng ở nam giới. Do đó, ở người bệnh suy tuyến yên, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái thiếu hụt một hay nhiều loại hormone quan trọng của cơ thể đặc biệt là khi thiếu hụt GH hay testosterone, gây ra hàng loạt rối loạn về chuyển hóa, tăng trưởng và phát dục.

Suy tuyến yên là bệnh lý hiếm gặp, chỉ khoảng 46/100.000 ca mắc, số ca mắc mới mỗi năm là 4/100.000. Tuy nhiên, hậu quảbệnh gây ra rất nặng nề và ảnh hưởng suốt đời nếu không được phát hiện, điều trị sớm.

Theo bác sĩ Hưng, suy sinh dục do suy tuyến yên khi phối hợp với thiếu hormone tăng trưởng (GH), gây thấp lùn – hay còn gọi là “lùn tuyến yên” thường xảy ra từ giai đoạn bào thai, thời thơ ấu đến tuổi tiền dậy thì, trẻ thường chậm phát triển thể chất, thấp bé, không có dấu hiệu dậy thì, cơ quan sinh dục nhỏ, không xuất hiện các đặc tính của nam giới trưởng thành. Các dấu hiệu suy sinh dục do suy tuyến yên nếu khởi phát từ tuổi dậy thì, sau tuổi dậy thì, người bệnh sẽ giống như bị “thiến sinh học” – cơ thể suy yếu, già hóa sớm, mất khả năng sinh sản và suy giảm chất lượng sống nghiêm trọng.

Đặc biệt, trong những trường hợp nặng, bệnh còn đi kèm suy giáp, suy tuyến thượng thận, khối u tăng tiết prolactin hay khối u sọ hầu... Khi đó, người bệnh không chỉ chậm phát triển mà còndễ mệt mỏi, hạ huyết áp, rối loạn chuyển hóa, đau đầu, suy giảmthị lực, thị trường, đái tháo nhạt, suy kiệt... Các biểu hiện nàykhiến việc điều trị trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi sự phối hợp đachuyên khoa và bắt buộc phải theo dõi điều trị suốt đời.

Liệu pháp hormone thay thế: Suy sinh dục do suy tuyến yên không còn là “án chung thân”

Giải thích về phương pháp điều trị đặc biệt được áp dụng với các bệnh nhân suy tuyến yên, như anh Dũng, bác sĩ Nguyễn Bá Hưng cho biết liệu pháp hormone thay thế dựa trên nguyên tắc“thiếu hormone nào – bổ sung hormone đó”, với liều lượng sinh lý được điều chỉnh cá nhân hóa từng bệnh nhân. Nhờ vậy, cơ thể người bệnh được “đánh thức”, chiều cao tăng lên, các tuyến nội tiết hoạt động bình thường, tinh hoàn có thể phát triển kéo theo tăng kích cỡ “cậu nhỏ”, xuất hiện các đặc tính nam trên cơ thể. Việc điều trị đồng thời giúp người bệnh cải thiện mật độ xương, sức cơ, chức năng tim mạch, tinh thần và tâm sinh lý.

Bên cạnh sử dụng thuốc, Dũng được tư vấn tập luyện hợp lý kết hợp với chế độ dinh dưỡng khoa học

Đây là liệu pháp cộng gộp một mũi tên trúng nhiều đích: Tăng chiều cao, cải thiện sức khỏe, vóc dáng dù đang trong tuổi trưởng thành, thúc đẩy dậy thì thành công, duy trì đặc tính nam tính, điều trị vô sinh hiếm muộn, đồng thời hỗ trợ ngăn ngừa loãng xương, giảm rối loạn chuyển hóa…

“Người bệnh cần phải được thăm khám, giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa nội tiết hoặc nam khoa có kinh nghiệm. Việc tự ý dùng testosterone thay thế không kiểm soát có thể khiến phát dục nhanh nhưng làm ngừng tăng trưởng chiều cao, thậm chí gây vô sinh vĩnh viễn do tinh hoàn mất khả năng sinh tinh”, bác sĩ Hưng lưu ý.

Theo bác sĩ Hưng, hiện nay, suy sinh dục do suy tuyến yên không còn là “án chung thân” cho những nam giới kém may mắn. Với sự tiến bộ của y học và các liệu pháp nội tiết hiện đại, nhiều bệnh nhân đã có thể phát triển cơ thể, tăng chiều cao, các đặc tính của nam giới trưởng thành. Họ hoàn toàn có thể lập gia đình và có con.

Điều quan trọng là cha mẹ cần chủ động cho con đi khám khi các con vẫn chưa có hoặc không xuất hiện các dấu hiệu dậy thì từ sau 14 tuổi như: chiều cao thấp hơn đáng kể so với bạn cùng tuổi, dương vật, tinh hoàn bé, chưa có lông mu, nách...

“Tại Vinmec, chúng tôi đã và đang điều trị cho hàng chục ca bệnh hiếm ở tuổi trưởng thành, giúp họ tăng được chiều cao – điều hầu như chưa thấy nơi nào trên thế giới báo cáo”, bác sĩ Hưng chia sẻ.