Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở xã hội (NƠXH) ngày càng bức thiết và thực tiễn triển khai còn nhiều bất cập, Bộ Xây dựng vừa có văn bản yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là triển khai Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/02/2025 – giao chỉ tiêu hoàn thành NƠXH đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.
Những con số khả quan – Nỗ lực của địa phương
Theo báo cáo tổng hợp, trong 4 tháng đầu năm 2025, cả nước đã hoàn thành 15.614 căn hộ NƠXH, đồng thời khởi công 17 dự án với tổng quy mô 17.664 căn. Đây là kết quả tích cực, cho thấy sự chuyển biến rõ rệt ở một số địa phương như TP. Hải Phòng, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nghệ An… khi đã chủ động tích hợp chỉ tiêu NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời đẩy nhanh tiến độ các dự án.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại thực trạng đáng báo động: nhiều địa phương chưa có dự án NƠXH nào được khởi công; chưa bổ sung chỉ tiêu NƠXH vào quy hoạch phát triển; chưa thành lập Ban chỉ đạo chuyên trách để tháo gỡ vướng mắc, dẫn đến chậm trễ, lãng phí quỹ đất và nguồn lực.
Doanh nghiệp vẫn vướng – Thủ tục còn rối
Bộ Xây dựng chỉ rõ: hàng loạt vướng mắc đang đẩy doanh nghiệp đầu tư NƠXH vào thế khó – từ tiếp cận đất đai, thủ tục phê duyệt dự án, tín dụng đến thiếu cơ chế ưu đãi cụ thể. Trong khi quỹ đất dành cho NƠXH đã được xác định, thì thủ tục giao đất vẫn kéo dài; còn dòng vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng vẫn chưa “chảy” đúng mục tiêu.
Đặc biệt, nhiều địa phương chưa thực hiện nghiêm quy định về bố trí quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại cho NƠXH – một quy định mang tính bắt buộc theo Luật Nhà ở 2023.
Bộ Xây dựng yêu cầu: 9 nhóm hành động cụ thể
Để tháo nút thắt, Bộ trưởng Bộ Xây dựng yêu cầu các địa phương triển khai quyết liệt các nhiệm vụ sau:
-
Bổ sung chỉ tiêu NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2025–2030, gắn trách nhiệm cụ thể cho từng cấp, ngành.
-
Thành lập Ban Chỉ đạo phát triển NƠXH cấp tỉnh để trực tiếp theo dõi, kiểm tra, đôn đốc và xử lý vướng mắc tại từng dự án.
-
Rà soát, hoàn thiện các dự án đang triển khai, yêu cầu chủ đầu tư cam kết tiến độ, huy động đủ nguồn lực để hoàn thành trong năm 2025.
-
Hướng dẫn, hỗ trợ nhà đầu tư về quy trình pháp lý, quy hoạch, đất đai và xây dựng để khởi công sớm nhất.
-
Siết chặt trách nhiệm đối với quỹ đất 20% trong các dự án thương mại, yêu cầu khởi công ngay trong năm 2025.
-
Đẩy nhanh thủ tục lựa chọn chủ đầu tư với các khu đất NƠXH đã có trong quy hoạch, tránh lãng phí đất đai và thời gian.
-
Bổ sung quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, đảm bảo đủ quỹ đất theo chỉ tiêu được giao.
-
Ban hành cơ chế ưu đãi, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và tạo môi trường đầu tư hấp dẫn.
-
Lập danh mục dự án đủ điều kiện vay vốn 120.000 tỷ đồng và công khai để ngân hàng triển khai kịp thời.
Giữ cam kết, không để “chỉ tiêu trên giấy”
Bộ Xây dựng khẳng định sẽ định kỳ kiểm tra, giám sát tiến độ triển khai tại các địa phương và báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Mỗi quý, địa phương phải gửi báo cáo kết quả về Bộ trước ngày 25 tháng cuối quý.
Chỉ tiêu phát triển NƠXH không chỉ là nhiệm vụ kinh tế – xã hội, mà còn là cam kết chính trị, đạo lý và trách nhiệm của hệ thống chính quyền các cấp trước người dân – đặc biệt là người lao động, người thu nhập thấp đang mòn mỏi chờ một chỗ ở “vừa túi tiền”.
