Thị trường trái phiếu doanh nghiệp phục hồi mạnh, khẳng định vai trò kênh vốn trung dài hạn

Trái phiếu doanh nghiệp đang cho thấy sự phục hồi rõ nét với lượng phát hành tăng mạnh, chất lượng cải thiện và từng bước khẳng định vai trò là một kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế. Theo dữ liệu của VIS Rating, trong tháng 8.2025, hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng 42% so với tháng trước. Tính chung tám tháng, tổng giá trị phát hành đạt 373.000 tỉ đồng, cao hơn 45% so với cùng kỳ 2024. Tổng dư nợ toàn thị trường đạt 1,39 triệu tỉ đồng, tăng nhẹ 1% so với tháng trước.

Cơ cấu phát hành cho thấy các tổ chức tín dụng vẫn là lực lượng chủ đạo, tiếp đến là doanh nghiệp bất động sản và một số lĩnh vực khác. Tỉ lệ trái phiếu có tài sản bảo đảm ngày càng tăng, cùng với sự tham gia mạnh hơn của nhà đầu tư tổ chức, phản ánh xu hướng chuyên nghiệp hóa thị trường. Hoạt động phát hành riêng lẻ tiếp tục khởi sắc trong nửa đầu tháng 9. Theo Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), giá trị giao dịch bình quân đạt gần 5.800 tỉ đồng mỗi ngày, cho thấy thanh khoản đang cải thiện.

Ông Phạm Anh Tú – chuyên gia của VIS Rating – nhận định sự phục hồi đến từ nhiều yếu tố cộng hưởng. Hệ thống pháp lý ngày càng hoàn thiện, nâng cao tính minh bạch và củng cố niềm tin của nhà đầu tư. Nhu cầu vốn để triển khai dự án hậu đại dịch cũng kéo doanh nghiệp quay lại kênh trái phiếu. Ông nhấn mạnh rằng xu hướng phát hành gắn với tài sản bảo đảm không chỉ mang tính hình thức, mà còn nâng cao an toàn cho nhà đầu tư, đồng thời tăng khả năng thành công của doanh nghiệp. Đây là tín hiệu tích cực, khẳng định thị trường trái phiếu Việt Nam đang tiến gần hơn tới những chuẩn mực minh bạch và bền vững.

Tuy vậy, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn khiêm tốn. Ông Đỗ Ngọc Quỳnh – Cố vấn chiến lược của FiinRatings, Tổng Thư ký VBMA – cho rằng thị trường vẫn đối mặt nhiều điểm nghẽn. Cơ sở nhà đầu tư còn hạn chế và phụ thuộc vào hệ thống ngân hàng; chất lượng và tính minh bạch của trái phiếu phát hành chưa đồng đều; các cơ chế hỗ trợ như bảo lãnh tín dụng, xếp hạng tín nhiệm và quản trị rủi ro chưa phát huy hết hiệu quả. Bên cạnh đó, hạ tầng thông tin và giám sát cần được cải thiện để tạo niềm tin vững chắc hơn. Việc khai thông thị trường vốn nợ là điều kiện tiên quyết để hoàn thiện cấu trúc tài chính “ba chân kiềng”: tín dụng ngân hàng, thị trường cổ phiếu và thị trường vốn nợ dài hạn.

Ở góc nhìn quản lý, ông Bùi Hoàng Hải – Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước – cho hay để thị trường trái phiếu thực sự trở thành kênh dẫn vốn hiệu quả, các công ty đại chúng phải nâng cao quản trị doanh nghiệp, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm với cổ đông, nhà đầu tư. Về phía nhà đầu tư, cần có chiến lược dài hạn, đánh giá rủi ro và lợi ích một cách đầy đủ. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của các định chế trung gian như công ty chứng khoán, ngân hàng đầu tư trong việc nâng cao năng lực tư vấn, phân phối và giám sát. Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, tổ chức bảo lãnh phát hành cần tiếp tục phát triển dịch vụ chất lượng cao, tạo dựng niềm tin cho thị trường.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2025 đang đi theo hai xu hướng song hành: hoạt động phát hành sơ cấp gia tăng mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn; trong khi giao dịch thứ cấp và một số rủi ro thanh toán vẫn cần được theo dõi sát sao. Với dư địa phát triển còn lớn, cùng định hướng hoàn thiện pháp lý, nâng cao chuẩn mực minh bạch và mở rộng cơ sở nhà đầu tư tổ chức, thị trường được kỳ vọng sẽ phát huy đúng vai trò là kênh huy động vốn dài hạn, song hành cùng tín dụng ngân hàng và thị trường cổ phiếu, đóng góp tích cực cho sự ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế.