Khi niềm tin bị đầu độc: Từ viên kẹo Kera đến thìa sữa giả

Chưa kịp nguôi ngoai trước những tranh cãi quanh viên kẹo “rau củ” Kera, dư luận lại tiếp tục dậy sóng khi Bộ Công an công bố danh sách hàng loạt sản phẩm sữa bột giả với quy mô lớn, nhắm thẳng vào những đối tượng yếu thế nhất trong xã hội như trẻ em, người bệnh, phụ nữ mang thai. Hai vụ việc nối tiếp nhau không chỉ làm rúng động thị trường thực phẩm bổ sung, mà còn vẽ lại một bức tranh đáng lo ngại về thực trạng đạo đức trong kinh doanh hiện nay, nơi lời quảng cáo ngọt ngào lại là vỏ bọc cho những hành vi trục lợi trắng trợn.

Sản phẩm Kera, từng được quảng bá như một giải pháp thay thế rau củ cho trẻ nhỏ, đã đánh trúng tâm lý của các bà mẹ hiện đại. Với lời hứa hẹn một viên kẹo bằng một đĩa rau xanh, sản phẩm nhanh chóng được lan truyền mạnh mẽ thông qua mạng xã hội, với sự góp mặt của hàng loạt người nổi tiếng như Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục… Tuy nhiên, kết quả kiểm nghiệm cho thấy Kera chỉ là hỗn hợp đường hóa học và phụ gia không rõ nguồn gốc, không hề chứa các thành phần rau củ như đã quảng cáo. Điều đáng nói là sản phẩm này vẫn được đăng ký, công bố và lưu hành công khai trên thị trường một thời gian dài, cho đến khi bị dư luận chất vấn.

Nếu kẹo Kera là biểu hiện của sự thổi phồng chức năng để trục lợi, thì vụ việc sữa bột giả là một minh chứng rõ nét về sự coi thường tính mạng và sức khỏe cộng đồng. Đường dây sản xuất, tiêu thụ sữa giả do các công ty như Rance Pharma và Hacofood Group điều hành đã bị Bộ Công an triệt phá. Theo kết quả điều tra, nhóm đối tượng đã tung ra thị trường 573 sản phẩm mang nhãn hiệu sữa bột, đạt doanh thu hàng trăm tỉ đồng, nhưng không hề đảm bảo chất lượng. Các sản phẩm này được định vị là sữa dinh dưỡng cao cấp, dành cho người bệnh, người già, phụ nữ mang thai, trẻ em thiếu tháng… nhưng thực chất chỉ là bột rẻ tiền, pha trộn phụ gia, có hàm lượng dinh dưỡng chỉ bằng 60-70% tiêu chuẩn công bố.

Trong số các sản phẩm bị phát hiện có những cái tên từng xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội và các kênh bán hàng trực tuyến như COLOS IQ DIABETES, DARIFA A+ ProGold, SURE IQ SURE GOLD, Newsure Colos 24h Kid Plus, KASUMI GAIN COLOS 24H 3… Dù quảng cáo rằng sản phẩm chứa tổ yến, đông trùng, macca, sữa non, vitamin nhóm B…, nhưng kết quả giám định cho thấy phần lớn đều là thông tin sai lệch. Thậm chí, một số sản phẩm được cấp giấy công bố giả, chưa từng được kiểm định chính thức.

Điểm chung giữa hai vụ việc là sự lạm dụng hình ảnh niềm tin. Niềm tin của người tiêu dùng vào những gương mặt nổi tiếng. Niềm tin vào các nhãn mác “cao cấp”, “nhập khẩu chính hãng”, “dành riêng cho bệnh nhân”. Và hơn hết, niềm tin rằng những gì được rao bán công khai trên thị trường là đã được kiểm duyệt kỹ lưỡng. Thế nhưng, trên thực tế, kẽ hở pháp lý, sự buông lỏng quản lý và cả sự tiếp tay thầm lặng của một số cá nhân đã khiến những sản phẩm như vậy dễ dàng vượt qua các chốt kiểm soát.

Hệ quả không chỉ là những khoản tiền bị mất đi một cách oan uổng, mà còn là sự tổn thương nghiêm trọng đến niềm tin xã hội. Một khi niềm tin vào thực phẩm bị lung lay, người tiêu dùng sẽ trở nên hoài nghi cả với những sản phẩm tử tế thật sự. Doanh nghiệp chân chính sẽ bị ảnh hưởng, ngành thực phẩm bổ sung sẽ đối diện với khủng hoảng, và cuối cùng là sự tổn hại lâu dài đến sức khỏe cộng đồng – đặc biệt là trẻ em, người già và bệnh nhân – những người vốn cần được bảo vệ nhất.

Trong bối cảnh đó, không thể chỉ trông chờ vào phản ứng từ cơ quan quản lý hay các đợt kiểm tra bất thường. Điều quan trọng là xã hội cần một cơ chế giám sát minh bạch hơn, một hệ thống pháp lý có tính răn đe cao hơn đối với hành vi sản xuất – kinh doanh hàng giả. Đồng thời, người tiêu dùng cần được trang bị kỹ năng phân biệt thực phẩm thật – giả, hiểu đúng công dụng của thực phẩm chức năng, và không dễ dàng bị dẫn dắt bởi quảng cáo cảm tính.

Cuối cùng, đây không chỉ là câu chuyện pháp lý, mà còn là lời cảnh tỉnh về đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội. Niềm tin là thứ khó xây, dễ mất. Một viên kẹo giả hay một thìa sữa không đúng chất lượng không chỉ gây hại cho cơ thể, mà còn đầu độc từng chút vào mối liên kết giữa người với người trong cộng đồng. Và khi sự tử tế bị mang ra để rao bán cho cái gọi là “sức khỏe”, chúng ta cần nhìn lại: điều gì thực sự đang nuôi lớn thị trường này – nhu cầu chính đáng, hay sự thao túng của lòng tham?