Minh KhiemSở Tài nguyên và môi trường TP.HCM vừa kiến nghị Bộ TN-MT có hướng dẫn xác định thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp đất đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng tự ý tách thửa, chuyển cho người khác bằng giấy tay.
Thời gian qua, Sở Tài nguyên và môi trường TP.HCM nhận được nhiều đơn thư của người dân phản ánh, kiến nghị được giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, đối với trường hợp tự ý tách thửa đất nông nghiệp, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, đất phi nông nghiệp, chuyển một phần quyền sử dụng đất cho người khác.
Theo Sở Tài nguyên và môi trường, trên địa bàn TP hiện nay tồn tại các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp được đã được UBND cấp huyện cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng thì hộ gia đình tự tách hộ riêng để ở, chuyển nhượng một phần diện tích thửa đất… tại thời điểm không có quy định về diện tích tối thiểu để tách thửa.
Do đó, dẫn đến việc người dân tự ý tách thửa, tự chuyển nhượng mục đích sử dụng đất và tự chuyển quyền bằng giấy tay không đúng quy định. Đến nay, các trường hợp này chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận.
Theo quy định của Luật đất đai năm 2013, việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải bắt buộc bằng hình thức hợp đồng có công chứng, chứng thực. Tuy nhiên, các trường hợp này đều giao dịch mua bán, chuyển quyền bằng giấy tay là không đúng quy định pháp luật đất đai, cần phải xem xét xử lý vi phạm. Việc xác định thời điểm mua bán bằng giấy tay và xử phạt vi phạm hành chính thuộc thẩm quyền UBND cấp huyện.
Về các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, theo Sở Tài nguyên và môi trường, người dân đã tự ý thực hiện mà không lập thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất hoặc đăng ký theo quy định.
Còn về tách thửa, dù UBND TP.HCM có nhiều quyết định về diện tích tối thiểu, như hiện nay áp dụng theo quyết định số 60/2017 thì phải đảm bảo diện tích tối thiểu là 500m2 đối với đất nông nghiệp khác và 1.000m2 đối với đất nông nghiệp đã được quy hoạch để sản xuất nông nghiệp; riêng thửa đất có diện tích lớn hơn 2.000m2 phải lập dự án.
Dù theo quy định, trường hợp thửa đất thuộc khu vực không phù hợp quy hoạch để sản xuất nông nghiệp và không thuộc khu vực phải thu hồi theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và công bố, thì người sử dụng đất được thực hiện các quyền theo quy định, nhưng các trường hợp còn vướng lại vi phạm vì chuyển nhượng bằng giấy tay, và diện tích đất nông nghiệp rất nhỏ.
Sở Tài nguyên và môi trường cho rằng việc xử lý, xem xét, cấp giấy chứng nhận cho các trường hợp nêu trên sẽ được căn cứ theo điểm b khoản 3 và khoản 5 điều 22 nghị định số 43/2014 của Chính phủ.
Đồng thời, việc cấp giấy chỉ được thực hiện sau khi cơ quan quản lý đất đai tại địa phương giải quyết xong việc xử lý vi phạm chuyển mục đích sử dụng đất trái phép và phải bảo đảm nguyên tắc sử dụng đất đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phù hợp với quy định của pháp luật về xây dựng.
Do đó, sở này kiến nghị Bộ Tài nguyên và môi trường xem xét, hướng dẫn xác định thẩm quyền giải quyết cấp giấy chứng nhận đối với các trường hợp trên. Khi có ý kiến của bộ, Sở Tài nguyên và môi trường sẽ tham mưu UBND TP có chỉ đạo thống nhất trên toàn địa bàn.
